Ngati atate sangathe kusamalira ndi kulera mwana, kapena mwana ali pangozi yaikulu pakukula kwake, kuthetsedwa kwa ulamuliro wa makolo kungatsatire. Nthaŵi zambiri, mkhalapakati kapena thandizo lina lachiyanjano lingapereke yankho, koma kuthetsa ulamuliro wa makolo kuli chisankho chanzeru ngati zimenezo zalephera. Kodi udindo wolera ana wa atate ungathetsedwa pamikhalidwe yotani? Tisanayankhe funsoli, tifunika kudziŵa bwino lomwe ulamuliro wa makolo ndi tanthauzo lake.
Kodi ulamuliro wa makolo ndi wotani?
Mukakhala ndi udindo wolera mwana, mukhoza kupanga zisankho zofunika zokhudza mwanayo. Izi zikuphatikizapo, mwachitsanzo, kusankha sukulu ndi zisankho pa chisamaliro ndi kulera. Kufikira zaka zinazake, mulinso ndi mlandu wowononga mwana wanu. Ndi udindo wolera pamodzi, makolo onse awiri ali ndi udindo wolera ndi kusamalira mwanayo. Ngati m’modzi yekha wa makolo ali ndi ufulu wolera ana, timalankhula za kulera yekha.
Mwana akabadwa, mayi amakhala ndi udindo wolera mwanayo. Ngati mayi ndi wokwatiwa kapena m'banja lolembetsa, tate alinso ndi ufulu wolera kuyambira pa kubadwa. Bambo sakhala ndi ufulu wolera yekha ngati makolowo sali pabanja kapena ali m’gulu lolembetsa. Atate ndiye ayenera kupempha izi ndi chilolezo cha amayi.
Zindikirani: Kulera kwa makolo n’kosiyana ndi ngati bambo wavomereza mwanayo. Nthawi zambiri pamakhala chisokonezo chachikulu pankhaniyi. Onani blog yathu ina, 'Kuyamikira ndi ulamuliro wa makolo: kusiyana kufotokozedwa,' pa izi.
Kukana ulamuliro wa makolo
Ngati mayi sakufuna kuti atate apeze ufulu wolera mwanayo kudzera mwa chilolezo, mayiyo angakane kupereka chilolezocho. Pamenepa, abambo atha kulandira ufulu wolera kudzera m'makhothi. Womalizayo adzafunika kulemba ntchito loya wake kuti akapemphe chilolezo kukhoti.
Zindikirani! Lachiwiri, pa Marichi 22, 2022, Nyumba ya Seneti idavomereza lamuloli lolola anthu osakwatirana kukhala ndi ufulu wolera pamodzi mwalamulo pozindikira mwana wawo. Anthu amene sali pabanja komanso amene sanalembetse m’kaundula adzakhala ndi udindo wosamalira mwana limodzi akangozindikira mwanayo pamene lamuloli lidzayamba kugwira ntchito. Komabe, lamuloli silinayambe kugwira ntchito mpaka pano.
Kodi ulamuliro wa makolo umatha liti?
Ulamuliro wa makolo umathera muzochitika izi:
- Pamene mwanayo wafika usinkhu wa zaka 18. Mwanayo chotero ali wamkulu mwalamulo ndipo angapange zosankha zofunika iye mwini;
- Ngati mwanayo alowa m’banja asanakwanitse zaka 18. Izi zimafuna chilolezo chapadera pamene mwanayo akukula pamaso pa lamulo kudzera m’banja;
- Pamene mwana wazaka 16 kapena 17 akukhala mayi wosakwatiwa, ndipo khoti limalemekeza pempho loti anene kuti ndi wokalamba.
- Mwa kutulutsidwa kapena kuletsedwa kulera kwa makolo kwa mwana mmodzi kapena angapo.
Kuchotsera bambo udindo wa makolo
Kodi amayi akufuna kuwalanda udindo wolera? Ngati ndi choncho, ndondomeko yodandaula iyenera kuyambitsidwa ndi khoti kuti izi zitheke. Pounika mkhalidwewo, chodetsa nkhaŵa chachikulu cha woweruza ndicho ngati kusinthako kuli ndi chidwi cha mwanayo. Kwenikweni, woweruza amagwiritsa ntchito zomwe zimatchedwa "clamping criterion" pachifukwa ichi. Woweruzayo ali ndi ufulu wambiri wowunika zomwe akufuna. Mayeso a muyezo ali ndi magawo awiri:
- Pali chiopsezo chosavomerezeka choti mwana atsekeredwe kapena kutayika pakati pa makolo ndipo sikuyembekezeredwa kuti izi zisintha mokwanira m'tsogolomu, kapena kusinthidwa kwa udindo wolera n'kofunikira mokomera mwanayo.
M'malo mwake, muyeso uwu umangogwiritsidwa ntchito pazochitika zomwe zimakhala zovulaza kwa mwanayo. Izi zitha kuphatikiza chimodzi kapena zingapo mwa izi:
- Khalidwe loyipa/upandu kwa mwana kapena pamaso pa mwana;
- Khalidwe loyipa/mwachigawenga pamlingo wokondana kale. Khalidwe lomwe limatsimikizira kuti kholo lina losunga mwana silingayembekezeredwe momveka (panonso) kukambirana ndi kholo lovulaza;
- Kuchedwetsa kapena (mopanda chidwi) kutsekereza zisankho zofunika kwa mwana. Kukhala wosafikirika kuti akambirane kapena 'osapezeka';
- Khalidwe lomwe limakakamiza mwana kulowa mkangano wokhulupilika;
- Kukana thandizo kwa makolo pakati pawo ndi/kapena mwana.
Kodi kuthetsedwa kwa msungwana ndikomaliza?
Kuthetsa undende nthawi zambiri kumakhala komaliza ndipo sikukhala kwakanthawi. Koma ngati mikhalidwe yasintha, tate amene analandidwa ufulu wolera angapemphe khoti kuti “lim’bwezeretsenso” kulera kwake. Ndithudi, atate ndiye ayenera kusonyeza kuti, pakali pano, ali wokhoza kusenza (kwamuyaya) thayo la chisamaliro ndi kulera.
Ulamuliro
M’malamulo, si kaŵirikaŵiri kuti atate alandidwe kapena kukanidwa ulamuliro wa makolo. Kusalankhulana bwino pakati pa makolowo sikukuonekanso kukhala koyenera. Timaonanso mowonjezereka kuti ngakhale pamene palibe kuyanjananso pakati pa mwanayo ndi kholo lina, woweruza amasungabe ulamuliro wa makolo; kuti musadule 'chingwe chomaliza' ichi. Ngati atate atsatira makhalidwe abwino ndipo ali wofunitsitsa ndi wopezeka kaamba ka kukambitsirana, pempho la kulera yekhayekha limakhala ndi mpata wochepa wa chipambano. Ngati, kumbali ina, pali umboni wokwanira wotsutsa atate wokhudza zochitika zovulaza zomwe zimasonyeza kuti udindo wa makolo ogwirizana sukugwira ntchito, ndiye kuti pempho limakhala lopambana kwambiri.
Kutsiliza
Unansi woipa pakati pa makolo siwokwanira kuchotsera atate ulamuliro wa makolo. Kusintha kwa kulera kumakhala kodziwikiratu ngati pali mkhalidwe womwe ana atsekeredwa kapena kutayika pakati pa makolo, ndipo palibe kusintha kwa izi pakanthawi kochepa.
Ngati mayi akufuna kusinthidwa kulera, ndikofunikira momwe amayambira milanduyi. Woweruzayo ayang'ananso zomwe iye wapereka pazochitikazo ndi zomwe wachita kuti ulamuliro wa makolo ugwire ntchito.
Kodi muli ndi mafunso chifukwa cha nkhaniyi? Ngati ndi choncho, chonde lemberani athu maloya apabanja popanda mangawa aliwonse. Tidzakhala okondwa kukulangizani ndikukutsogolerani.
